Gider Pusulası Nedir ?

Ticari işletmelerde belgelendirilemeyen giderlerin defterlere kaydı söz konusu olmaması nedeniyle gider pusulası muhasebe kaydı için son derece öneme sahiptir.Gider pusulaları fatura yerine geçen belgelerden birisidir. Bu yazımız ile gider pusulası ile alakalı bilinmesi gerekenlere değinilecektir.

Gider Pusulası Nedir?

Vergi mükellefi olmadığı için defter tutmayan kişilerden satın alınan ürün veya hizmet karşılığında düzenlenen belgeye gider pusulası denir. Nihai tüketicilerden alınan mal ve hizmetler, vergiden muaf esnaf ile yapılan ticari işlemler, telif ödeme ve iadeleri gibi işlemlerde gider pusulası kullanılabilmektedir.

Gider pusulasının düzenlenmesi için Vergi dairesinden izin belgesi alıp maliye anlaşmalı matbaalar tarafından bastırmak gerekmektedir. Yeni iş başlangıcı yapan işletmeler işe başlamadan önce, kullandığı koçanı bitiren işletmeler ise belgeler bitmeden önce gider pusulasını tekrar bastırmalıdır. Vergi usul kanunu’nun 234. maddesine göre gider pusulası fatura hükmündedir ve gider pusulası; tükenmez kalem veya bilgisayarda doldurulabilir ve iş gereği dışında sayfalar koparılamaz, sayfanın koparılması muhasebe suçudur ve yaptırımları vardır.

Gider pusulası faturaya benzediği gibi alttaki bilgiler bulunur;

• • İşletmecinin resmi ünvanı, vergi numarası, adres bilgisi ve kaşesi,
  • Mal veya hizmet cinsi ve tutarı,
  • Belge seri numarası ve belge sıra numarası,
  • Baskısı yapılan matbaa(alt veya yanlarda küçük bilgi),
  • Satıcı adı soyadı, adres ve TC kimlik numarası,
  • Kesilen gelir vergisi,
  • Ödenen tutar(faturada olduğu gibi yazı ve rakam ile).

Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?

Maliye Bakanlığı tarafından 225 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre gider pusulasının şekli ve usulüne ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre gider pusulası düzenlendiği sırada alttaki kriterler göz önünde bulundurulmalıdır.

• • Gider pusulasının minimum iki nüsha olarak düzenlenmesi gerekmektedir. İki nüsha olarak düzenlenmeyen ve eksik bilgiler bulunan gider pusulaları düzenlenmemiş sayılacaktır.
  • Düzenlenen gider pusulasında ilk nüsha(Asıl) iş yapan veya malı satana, ikinci nüsha(kopya) düzenleyen tarafından saklanmalıdır.
  • Gider pusulasının baskıları Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan matbaalara bastırılacaktır veya notere tasdik ettirilecektir. Faturalarda olduğu gibi, anlaşmalı matbaalarda bastırılmaması halinde Vergi Usul Kanunu uyarınca vergi mükellefleri tarafından kullanılan belgelerin basım ve dağıtımı hakkında yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılacaktır.

Gider Pusulası Stopaj Oranları

Gelir Vergisi Kanunu 94. maddesi uyarınca, vergiden muaf esnaftan mal ve hizmet alımı karşılığında yapılan ödemelerde stoptaj gerekmektedir. Stopaj oranı hizmet ve mal türüne göre değişiklik gösterebilmektedir.

• • Dokuma mamulleri, havlu, çarşaf, çorap, halı, kilim, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve her nevi turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek ve benzeri emtia bedelleri veya bu emtianın imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden, (% 2)
  • Hurda mal alımlarında (%2).
  • Diğer mal alımları için (%5)
  • Diğer hizmet alımları (üstte yer alan alt bentler hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır) için, (%10)
  • Eğer mal veya hizmet alınan kişi vergi mükellefi olmayıp esnaf muaflığından da yararlanmıyorsa ve gerçek ve tüzel kişilerin mallarını iş akdi ile bağlı olmaksızın bunlar adına kapı kapı dolaşmak suretiyle tüketiciye satıyorsa ödenen komisyon, prim gibi ödemelerden (%20) oranında stopaj yapılır.

Stopaj Nedir?

Mal veya hizmet alımı gibi nedenlerle yapılan ödemelerde, alacaklı kişi adına yapılan vergi kesintisinin verdi dairesine işletmeci tarafından ödenmesidir. Adına stopaj yapılan kişinin daha sonra beyanname vermesi halinde, yapılan stopaj beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilir.